საქართველოს ნაკრებისა და მოსკოვის „ლოკომოტივის“ ყოფილმა ფეხბურთელმა მალხაზ ასათიანმა MATCH TV-ს ვრცელი ინტერვიუ მისცა, რომელიც მხოლოდ საფეხბურთო თემებს არ შეეხებოდა.
ასათიანის განცხადებით, რუსული კლუბები ევროთასებიდან მოკვეთილი არ უნდა იყვნენ, რადგან პოლიტიკას ფეხბურთთან საერთო არაფერი აქვს...
- რუსეთში უკვე მრავალი წელია, რაც შენზე არაფერი გავრცელებულა. როგორ ცხოვრობ ახლა და რას საქმიანობ?
— ახლა ფეხბურთისგან შორს ვარ, მეგობრებთან ერთად სამშენებლო ბიზნესით ვარ დაკავებული.
- სამწვრთნელო კარიერაზე გიფიქრიათ?
— არა, ჩემმა მეგობრებმა შემომთავაზეს, მაგრამ სურვილი არ მქონდა. მწვრთნელობისთვის საჭიროა ნიჭი და სურვილი, მაგრამ მე ეს არ მაქვს. ამიტომ ახლა მხოლოდ ფეხბურთს ვუყურებ და მეგობრებთან ერთად ვთამაშობ.
- აგრძელებთ თუ არა ურთიერთობას რომელიმე მათგანთან, ვისთანაც რუსეთში თამაშობდით და მუშაობდით?
— იგორ სმოლნიკოვს ვუკავშირდები, ხშირად ვსაუბრობთ, თბილი ურთიერთობა გვაქვს. ჩვენ შევინარჩუნეთ ურთიერთობა დიმა სენიკოვთან, მაგრამ დიდი ხანია არ გვისაუბრია ტელეფონზე.
— იგორმა ცოტა ხნის წინ დაასრულა საფეხბურთო კარიერა. განიხილეთ მისი გადაწყვეტილება მასთან?
- დიახ, ამაზე ვისაუბრეთ. ყველას თავისი დრო აქვს ფეხბურთში, თუმცა იგორს მაინც შეეძლო თამაში. მას ჩემი გამოცდილება გავუზიარე, რადგან მე თვითონ დავასრულე კარიერა ძალიან ადრე, რის შემდეგაც ვინანე. სმოლნიკოვს ვუთხარი, რომ სანამ ძალა გაქვს, უნდა ითამაშო, თუნდაც არა უმაღლეს დონეზე. ფეხბურთი სპორტის ის სახეობაა, სადაც კარიერას ამთავრებ და მოგბეზრდება.
- ახლა რუსულ ფეხბურთს თვალს ადევნებთ?
— რუსული კლუბების მატჩებს მანამ ვუყურებდი, სანამ რუსებს ევროტურნირებიდან მოკვეთდნენ. სამწუხაროა, რომ ეს მოხდა. ამიტომაც ახლა ნაკლებად ვადევნებ თვალს რუსულ ფეხბურთს. დინამოში ჩვენი მეგობარი ლუკა გაგნიძე თამაშობს, ისიც ჩემსავით ქუთაისელია. ჩვენ კი ერთი უბნიდან ვართ, მის ოჯახს კარგად ვიცნობ, თავად ლუკა მახსოვს, როცა პატარა იყო. ჩვენ მას ვუჭერთ მხარს. ცუდია, რომ ახლა რუსულ კლუბებს ევროპაში არ უშვებენ. ვფიქრობ, უსამართლობაა, როცა პოლიტიკა ერევა სპორტში. მანამდე ბევრი ქვეყანაც შევიდა შეიარაღებულ კონფლიქტში, მაგრამ იმავე ამერიკელ სპორტსმენებს არასოდეს აეკრძალათ საერთაშორისო ტურნირებზე ასპარეზობა. ეს არის სპორტი - ხელოვნების მსგავსად, მას შეუძლია ქვეყნების და ხალხის გაერთიანება და შერიგება. ის უნდა იქნას გამოყენებული სიმშვიდისა შესანარჩუნებლად.
- ლოკომოტივსაც არ უყურებთ?
- არა, ბოლო დროს მათი თამაში არ მინახავს. ადრე ტელევიზიით აჩვენებდნენ მიმოხილვებს, მაგრამ ახლა მათი პოვნა ინტერნეტშიც კი რთულია.
— ახლა იქ ერთ-ერთი საკვანძო მოთამაშეა არტიომ ძიუბა, რომლის წინააღმდეგ თამაშობდით, როცა ფეხბურთელი იყავით. გიკვირთ, რომ ამდენ ხანს ინარჩუნებს მაღალ დონეს?
— ძიუბა ისევ თამაშობს?! მეგონა უკვე დამთავრებული იყო (იცინის - რედ). რა თქმა უნდა, მახსოვს არტიომი, როცა ის ახალგაზრდა იყო.
-წარმოგიდგენიათ, რომ ის რუსული ფეხბურთის ლეგენდა გახდებოდა?
- ძიუბა ჯერ კიდევ 35 წლისაა - ჯერ კიდევ ახალგაზრდაა, შეუძლია თამაში. ეს რა ასაკია? თუ ტრავმები არ აწუხებს, მას შეუძლია კიდევ რამდენიმე წელი კარგ დონეზე ითამაშოს. კარგია, რომ ფორმას ინარჩუნებს.
- რა არის თქვენი მთავარი მოგონებები რუსეთში ასპარეზობიდან?
- რა თქმა უნდა, ჩემი ყველა თბილი მოგონება ლოკომოტივს უკავშირდება, მთელი ჩემი კარიერა იქ გავატარე რუსეთში. განსაკუთრებით კარგი ურთიერთობა მქონდა იური სემინთან, მის სამწვრთნელო შტაბთან და კლუბის ყოფილ პრეზიდენტ ფილატოვთან. ლოკომოტივში თითქმის რვა წელი გავატარე და ბევრი ბიჭი სითბოთი მახსოვს. რუსეთში ჩემი კარიერის პერიოდზე ცუდს ვერაფერს ვიტყვი.
— წავიკითხე, რომ ლოკომოტივის ბაზას შენი სახლი უწოდე, მართლა ასე საყვარელი გახდა შენთვის?
— მოსკოვში გადასვლის შემდეგ პირველი რვა თვე ბაზაზე ვცხოვრობდი. მარატ იზმაილოვიც მაშინ მუდმივად რჩებოდა ბაზაზე და დიდ დროს ვატარებდით ერთად. სხვათა შორის, მარატთანაც დიდი ხანია არ მილაპარაკია. მე და იზმაილოვს შესანიშნავი ურთიერთობა გვქონდა. როდესაც "ლოკომოტივში" პირველი ნაბიჯები გადავდგი, მასთან ხშირად ვკონტაქტობდით მოედნის გარეთ. ძალიან კარგად ვიცნობ მის მშობლებს და ოჯახს.
- ბოლოს როდის იყავი რუსეთში?
- 2016 წელს. 2023 წლის ზაფხულში მინდოდა ჩამოსვლა - რუსეთში მოგზაურობის შეზღუდვები ახლახან მოიხსნა - მაგრამ არ გამოვიდა. მინდოდა ჩამოსვლა, მეგობრების ნახვა, მოსკოვის ნახვა, განსაკუთრებით კარგ ამინდში.
— რომელიმე რეტრო მატჩზე მიგიწვიეს?
— დიახ, ორჯერ დამპატიჟეს, მაგრამ განრიგში ვერ ჩავჯექი. დიდი მადლობა ყურადღებისთვის, ძალიან ვაფასებ, რომ რუსეთში არ მივიწყებენ! ციმბალარის ხსოვნის მატჩზე და ლოკომოტივსა და ცსკა-ს ვეტერანების მატჩზე მიმიწვიეს.
— კარიერას რომ გადავხედოთ, ხშირად გქონიათ ჩხუბი და კამათი, როგორც მეტოქეებთან, ასევე თანაგუნდელებთან. იყო კონფლიქტები ბრანისლავ ივანოვიჩთან, მარკ გონსალესთან, დენისთან. ეს თქვენი ცხელი სისხლის და ხასიათის შედეგია?
- ასეთი რაღაცების გახსენებაც არ მინდა. ფეხბურთში ყოველთვის არის ჩხუბი, მათ შორის გუნდშიც. განსაკუთრებული სერიოზული არაფერი იყო, რაღაც უმნიშვნელო. ალბათ ისეთი დატვირთული პერიოდი იყო ჩემს კარიერაში, რომ გამიჭირდა ნერვების გაკონტროლება. როცა ახლა ვიხსენებ ამ წუთებს, გული მწყდება და მრცხვენია. რადგან ახალგაზრდები ამას ხედავენ, ახსოვთ და ცუდი მაგალითი გამოდის.
- ახლა ეს ნაკლებად გავრცელებულია. თითქოს ეს შენს თაობაში უფრო ხშირად ხდებოდა...
— დღეს ფეხბურთელები უფრო მოწესრიგებულები და განათლებულები არიან.
— 2009 წელს კიევის დინამოში იჯარით წახვედით, რადგან ლოკომოტივში მცირე სათამაშო დრო მიიღეთ. დარჩა თუ არა წყენა ყოფილი მწვრთნელის რაშიდ რახიმოვისა და კლუბის ყოფილი პრეზიდენტის ნიკოლაი ნაუმოვის მიმართ?
- არა, რა წყენა, უბრალოდ, ასე გადაწყვიტეს. აქ აღსანიშნავია იური პავლოვიჩი (სიომინი), შეიძლება ითქვას, ქართველებისთვის ყველაზე ნათელი მეგობარი იყო, მან წამიყვანა კიევის დინამოში. მერე ერთად დავბრუნდით ლოკომოტივში.
— ადრე თქვით, რომ რახიმოვმა და ნაუმოვმა გუნდი გაანადგურეს...
— იმიტომ, რომ მაშინ იყო არაპროფესიონალური მიდგომა მენეჯმენტის მხრიდან. მათ თავად არ იცოდნენ და არც სხვებს უსმენდნენ. 2004 წლის შემდეგ, როდესაც ლოკომოტივმა ოქრო მოიპოვა, სიომინის დაბრუნებამდე არც ერთი ტიტული მოუგიათ. შემდეგ კი სიომინი კვლავ მოხსნეს და პრობლემები დაიწყო, როგორ აიხსნება ეს? ეს ის ადამიანია, ვინც ლოკომოტივს ყველაზე უკეთ იცნობს. მე მას ზოგადად კლუბის პრეზიდენტად დავნიშნავდი, რადგან მთელი სტრუქტურა მხოლოდ მან იცის. მაშინ პროფესიონალი მენეჯმენტი და სამწვრთნელო შტაბი რომ ყოფილიყო, პრობლემა არ იქნებოდა. ყოველივე ამის შემდეგ, სიომინის გარეშე კლუბმა ვერასდროს მიაღწია რაიმე გლობალურს. ყველაფერი რაც კლუბს აქვს - გულშემატკივრები, ოქროს მედლები, ჩემპიონთა ლიგაზე გამოსვლები - სიომინის პერიოდს უკავშირდება. ასევე მინდა გამოვყო ვალერი ფილატოვი - შესანიშნავი ლიდერი.
- სიომინი საუკეთესო მწვრთნელია, ვისთანაც გიმუშავიათ კარიერაში?
- რა თქმა უნდა, კი. მთლიანობაში ის რუსული ფეხბურთის ისტორიაში ერთ-ერთი საუკეთესო მწვრთნელია, ლოკომოტივის ისტორიაში კი ნამდვილად საუკეთესოა.
- რა არის მისი მთავარი ფენომენი? ბევრმა აღნიშნა, რომ ის არ იყო ტაქტიკური გენიოსი, მაგრამ ამავდროულად წარმატებასაც მიაღწია...
— მას ბევრი უპირატესობა ჰქონდა, მაგრამ მე გამოვყოფ იმ ფაქტს, რომ სიომინი ყველას თანაბრად ეპყრობოდა. ოვჩინიკოვი, ლოსკოვი, ასათიანი, ნებისმიერი სხვა მოთამაშე, თუნდაც ახალგაზრდა - იური პავლოვიჩი ყველას თანასწორად ესაუბრებოდა. სხვა მწვრთნელებთან ეს არ მინახავს; ბევრი სხვანაირად ესაუბრება წამყვან მოთამაშეებს, ვიდრე ახალგაზრდებს. ახლაც მახსოვს, როგორ უყვიროდა სიომინი ოვჩინნიკოვსა და ლოსკოვს, თუმცა მათ უკვე სერიოზული ავტორიტეტი ჰქონდათ. იური პავლოვიჩი ხალხს არ გამოარჩევდა და არ ყოფდა: ყველასთვის დაყვირება შეეძლო, მაგრამ ყველას შექებაც შეეძლო.
- იყვნენ მწვრთნელები, რომლებსაც ვერ უგებდი?
- სიომინის გარდა, ვერავის ვუგებდი (იცინის). ეს ალბათ ჩემი ბრალიც იყო და მათიც. და იური პავლოვიჩთან ყველაფერი ყოველთვის კარგად იყო, ჩვენ ადვილად ვიპოვნეთ საერთო ენა.
- რუსეთში თამაშის დროს გქონიათ თუ არა შემოთავაზება სხვა კლუბებიდან?
- იცით, აგენტები არ მყავდა, ამიტომ არც კი ვიცი. იქნებ იყვნენ. ლოკომოტივში ყველაფრით კმაყოფილი ვიყავი, ამიტომ წასვლაზე არც მიფიქრია. მხოლოდ სიომინმა მიმიწვია მოსკოვის დინამოში, შემდეგ კიევში და ერთად დავბრუნდით იქიდან ლოკომოტივში. უცხოური შეთავაზებების შესახებაც არ ვიცოდი. მაგრამ, სიმართლე გითხრათ, ძნელად წარმოვიდგენდი ამას, რადგან ისე ვიყავი მიჩვეული რუსეთის ჩემპიონატს, არ მინდოდა სიტუაციის შეცვლა. ახლა ვნანობ, რომ ლოკომოტივში თამაში ასე ადრე დავასრულე. სამწუხაროა, რომ უკვე გვიანია.
— იყო ინფორმაცია, რომ 2010 წელს ანჟიში მიგიწვიეს. რატომ არ წახვედი?
- დიახ, იყო ასეთი წინადადება. ახლაც ვნანობ, რომ არ წავედი (იცინის - რედ). შემეძლო ძალიან სერიოზულ ფეხბურთელებთან თამაში, მაშინ კლუბს ბევრი ფული ჰქონდა.
— კარიერის 29 წლის დასრულება ტრავმის შედეგია თუ სხვა მიზეზი?
- ამაზე საუბარიც კი მტკივნეულია. არანაირი კომენტარი, არანაირი კომენტარი (იცინის - რედ).
— როცა „ლოკომოტივში“ თამაშობდი, გუნდის ახალწვეულმა ალან ჩოჩიევმა თქვა, რომ შენ მას ათასი ევრო აჩუქე, სასტუმროს გადასახადები გადაიხადე და გუნდში ყოველთვის თბილად ეპყრობოდი. ეს 2000-იან წლებში ფეხბურთისთვის იშვიათი იყო...
- ერთხელ ყველა ახალგაზრდა იყო, ამიტომ ყველა ახალმოსულს პატივისცემით ვეპყრობოდი. მე ვიცი, როგორია მხარდაჭერის მიღება, როცა ახალგაზრდა ხარ, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. მაშინ ლოკომოტივს ჰყავდა კარგი ახალგაზრდები: ჩოჩიევი, კამბოლოვი, გატაგოვი, ოზდოევი. ასაკობრივი სხვაობის მიუხედავად ვმეგობრობდით. ასე გამზარდეს - ახალგაზრდების დახმარების, მხარდაჭერის სურვილი ყოველთვის მქონდა.
— ქართველებს ხშირად აწუხებთ ჭარბი წონის პრობლემა, თუმცა ეს არასდროს გქონია. Როგორ?
— დიახ, წონასთან დაკავშირებული პრობლემები იშვიათად მქონია და მაშინაც უმნიშვნელო იყო. მაგალითად, ზაზა [ჯანაშია], რა თქმა უნდა, ასე არ იყო (იცინის - რედ). შვებულების შემდეგ მაქსიმუმ ერთი-ორი კილოგრამით ვიმატებდი, მაგრამ პირველ საწვრთნელ შეკრებაზე ვიკლებდი.
— იქნებ ქართველებისთვის ეს პრობლემაც არ არის, თუ ვიმსჯელებთ იმაზე, თუ რამდენად ჭარბწონიანი თამაშობდა ჯანაშია?
- არა, რა თქმა უნდა, ეს პრობლემაა. ზედმეტ წონით გაცილებით რთულია, თუმცა ზაზას ნამდვილად არ აწუხებდა, გოლებსაც იტანდა და სალტოთი აღნიშნავდა (იცინის - რედ).
— საწვრთნელ შეკრებაზე ქართული საკვები მიგიტანიათ?
— დიახ, ჩურჩხელას ხშირად მიგზავნიდნენ საქართველოდან, მიყვარდა კალორიული საკვები.
- რაც შეეხება ღვინოს?
— როცა ვთამაშობდი, საერთოდ არ მომწონდა. მაგრამ როგორც კი ფეხბურთის თამაში დავასრულე, მომეწონა. ღვინო ძალიან მიყვარს, მაგრამ ზომიერად ვსვამ.
- ბევრმა გიწოდა საუკეთესო ქართველი, ვინც რუსეთში ითამაშა, შენთვის სასიამოვნოა ასეთი აღიარების მოსმენა?
- რა თქმა უნდა, ძალიან კარგია, მაგრამ რუსეთში კიდევ ბევრი ძალიან კარგი ქართველი ფეხბურთელი იყო. ბოლო დროს თუ გადავხედავთ, ესენი არიან ხვიჩა [კვარაცხელია] და [სოლომონ] კვირკველია და ასევე, გაგნიძე, რომელიც ვფიქრობ, კვალს დატოვებს რუსეთის ჩემპიონატში - ძალიან ნიჭიერი და კარგი ბიჭია.
— ხვიჩა ბოლო პერიოდში საუკეთესო ქართველია რუსეთის ჩემპიონატში?
- დიახ, უეჭველად.
— და ჯანო ანანიძე?
- ზუსტად, ჯანო სულ დამავიწყდა. ჩემთვის კვარაცხელია მაინც საუკეთესოა, მაგრამ ნიჭით ანანიძე მას არ ჩამოუვარდებოდა. ჯანომ თავისი შესაძლებლობების მხოლოდ 50% გამოავლინა, მაგრამ მაინც თამაშობდა სპარტაკში - კარგი კაცია.
— კვარაცხელია ახლა ნაპოლიში თამაშობს, როგორ ხედავენ მას საქართველოში?
— საქართველოში ნაპოლის ყველა თამაში დღესასწაულის მსგავსია, ყველა იკრიბება ტელევიზორის გარშემო, როცა კვარაცხელია მოედანზეა. ნაკლებად წარმოსადგენია, რომ ჩვენს ქვეყანაში ვინმე ნაპოლის თამაშებს უყურებდა, მას შემდეგ, რაც მარადონამ კარიერა დაასრულა. ახლა კი თაყვანისმცემლების წარმოუდგენელი რაოდენობაა, როგორც მოხუცები, ასევე ბავშვები. ყველა თაობა უყურებს ხვიჩას თამაშებს.
- როგორ ფიქრობთ, მას შეუძლია ნაპოლიზე უფრო მაღალ დონეზე თამაში?
- მას აქვს ყველა რესურსი, შემთხვევით არ ხდებიან იტალიის ჩემპიონატის საუკეთესო მოთამაშე. ის მხოლოდ 22 წლისაა, ყველაფერი წინ არის. მინდა აღვნიშნო მისი პროფესიული თვისებები და დისციპლინა - ეს ეხმარება მას ასეთი მაღალი დონის შენარჩუნებაში.
— როგორ მოგწონთ საქართველოს ნაკრების ამჟამინდელი თაობა?
— ეს არის საუკეთესო თაობა ლევან კობიაშვილის, კახა კალაძის, ალექსანდრე იაშვილის დროიდან მოყოლებული. მათი უპირატესობა ისაა, რომ ახლა ყველა საკუთარ გუნდში თამაშობს და მათი ასაკი 22-23 წელია. დაცვაში არის რამდენიმე ბიჭი, რომლებიც უკვე კარიერის ბოლო ეტაპზე არიან, მაგრამ გზაში ახლები არიან, მაგალითად, საზონოვი და აზაროვი შახტარიდან. ძალიან კარგი თაობა, დიდი მომავალი, დიდი იმედით.
- საზონოვი ტორინოში გადავიდა, თუმცა სათამაშო დროში პრობლემები კვლავ აქვს. მან შეცდომა დაუშვა გადასვლასთან დაკავშირებით?
- მას ტრავმის გამო ცოტა არ გაუმართლა, მაგრამ ახალგაზრდაა და თავის სათქმელს იტყვის. სერია A-ში მოხვედრა სერიოზული წარმატებაა, შემდეგ ყველაფერი მასზეა დამოკიდებული.
- რა არის მიზეზი, რომ ქართველი ფეხბურთელები რუსეთში ხშირად ჩამოდიან სათამაშოდ?
— ტერიტორიული სიახლოვე და ფეხბურთის კარგი დონე რუსეთში. ქართველ ფეხბურთელებს შეუძლიათ რუსეთის ჩემპიონატში ძალიან კარგად დაწყება და შემდეგ ევროპის უმაღლეს დონეზე თამაში. საილუსტრაციო მაგალითები იყო ვიდიჩის გადასვლა სპარტაკიდან მანჩესტერ იუნაიტედში და ივანოვიჩის "ლოკომოტივიდან" "ჩელსიში" გადასვლა და ხვიჩას ბოლო მაგალითი. თუ რუსეთში კარგ ფეხბურთს აჩვენებ, მაშინ კარგი პლაცდარმი გექნება საზღვარგარეთ სათამაშოდ. ჩემი თამაშის დროს რუსეთის ჩემპიონატი ძალიან ძლიერი იყო. ეს კიდევ ერთხელ დაამტკიცა "არსენალში" წასულმა არშავინმა.
- როგორია დღეს საქართველოში რუსეთის მიმართ დამოკიდებულება?
- რუსეთსა და საქართველოს ურთიერთობის დიდი ისტორია აქვთ, ადამიანებს შეიძლება ჰქონდეთ პრეტენზია ქვეყნების მთავრობების მიმართ, მაგრამ არა ერთმანეთის მიმართ. ჩვენ გვაერთიანებს მუსიკა, რწმენა, ხელოვნება, მეგობრები. პოლიტიკა უკანა პლანზე უნდა გადავიდეს, როგორც ადამიანურ ურთიერთობებში, ასევე სპორტში. ყველანაირი ადამიანი არსებობს, რა თქმა უნდა, ვიღაცას უნდოდა საქართველოში რუსული მუსიკის, ხელოვნების, პოეტების აკრძალვა, მაგრამ ეს რა შუაშია? მე მიყვარს ცოის, შუფუტინსკის და კიდევ ბევრი კარგი სიმღერის მოსმენა, რატომ უნდა ამიკრძალოს ვინმემ ეს?
ასევე წინააღმდეგი ვარ, რომ რუს სპორტსმენებს საზღვარგარეთ ასპარეზობა აუკრძალონ. უბრალო ადამიანებს შორის ნეგატივი არ უნდა არსებობდეს ქვეყნის ლიდერების განსხვავებული პოლიტიკის გამო. ვისურვებ, რომ ჩვენს ქვეყნებს შორის ურთიერთობა ყველა დონეზე გაუმჯობესდეს და რუსი სპორტსმენები საერთაშორისო ასპარეზზე დაბრუნდნენ. სპორტსმენი პოლიტიკაზე გავლენას არ ახდენს, მას არაფერი აქვს საერთო. ამერიკელებმა ბევრი ცუდი რამ გააკეთეს შეერთებული შტატების ისტორიაში, ამ ლოგიკით, მათი სპორტსმენები სამუდამოდ უნდა მოკვეთონ, მაგრამ ისინი თამაშობენ და მონაწილეობენ შეჯიბრებებში.
